ΑΣΚΗΣΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ
Η γυμναστική ενεργοποιεί μία βιοχημική αλληλουχία, που κάνει τους μυς να εξουδετερώνουν μία σημαντική ουσία του στρες η οποία παίζει καθοριστικό ρόλο στην κατάθλιψη, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.
Την μελέτη πραγματοποίησαν σε ποντίκια επιστήμονες από το Τμήμα Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου Καρολίνσκα, στη Σουηδία. Όπως γράφουν στην επιθεώρηση «Cell», ανακάλυψαν ότι στη διάρκεια της άσκησης οι μύες παράγουν ένα ένζυμο που μετατρέπει την ουσία του στρες και έτσι την εμποδίζει να φτάσει στον εγκέφαλο, όπου φυσιολογικά προκαλεί κατάθλιψη.
Το εύρημα αυτό εξηγεί γιατί οι άνθρωποι που δεν γυμνάζονται έχουν αυξημένα ποσοστά στρες και κατάθλιψης. Προγενέστερες μελέτες είχαν δείξει ότι μετά την άσκηση αισθανόμαστε πιο χαλαροί επειδή διεγείρεται η παραγωγή των ενδορφινών – των ουσιών του εγκεφάλου που δρουν ως φυσικά παυσίπονα και ως παράγοντες ευεξίας. Όμως η νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η άσκηση ασκεί πολύ πιο άμεση, αντικαταθλιπτική επίδραση, μέσω της ενεργοποίησης των μυών.
«Όταν αρχίσαμε τη μελέτη νομίζαμε ότι θα βρίσκαμε κάποια ουσία που θα παραγόταν στη διάρκεια της άσκησης και θα ασκούσε ωφέλιμες επιδράσεις στον εγκέφαλο», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Γιόργκε Ρούας. «Τελικά, όμως, ανακαλύψαμε πως η ουσία αυτή δεν επηρεάζει απ’ ευθείας τον εγκέφαλο, αλλά του κάνει καλό επειδή απαλλάσσει το αίμα από άλλα επιβλαβή μόρια. «Υπό αυτή την έννοια, η λειτουργία των μυών θυμίζει την “αποτοξινωτική” λειτουργία του ήπατος και των νεφρών».
Οι ερευνητές ήξεραν εδώ και καιρό πως όταν κάνουμε γυμναστική οι μύες παράγουν μία πρωτεΐνη που λέγεται PGC-1α1, αλλά ήταν ασαφής ο ακριβής τρόπος δράσης της. Για να τον διερευνήσουν, τροποποίησαν γενετικά ομάδα ποντικιών ώστε να παράγουν μεγάλες ποσότητες της πρωτεΐνης και στη συνέχεια τα εξέθεσαν επί πέντε εβδομάδες σε ένα στρεσογόνο περιβάλλον με δυνατούς θορύβους και φώτα που αναβόσβηναν.
Στο ίδιο περιβάλλον εξέθεσαν και ομάδα κανονικών ποντικιών. Όπως διαπίστωσαν, τα κανονικά ζώα είχαν εκδηλώσει έντονα καταθλιπτικά συμπτώματα έως το τέλος των 5 εβδομάδων, διότι τα είχε καταβάλλει το στρες, ενώ τα γενετικά τροποποιημένα έδειχναν ανεπηρέαστα. Οι ερευνητές έκαναν στα ζώα εξετάσεις αίματος, διαπιστώνοντας πως όσα είχαν τα υψηλότερα επίπεδα της PGC-1α1, είχαν και υψηλότερα επίπεδα ενός ενζύμου που λέγεται ΚΑΤ και αδρανοποιεί μία ουσία του στρες που λέγεται κυνουρενίνη.
Η κυνουρενίνη παράγεται στη διάρκεια του στρες και έχει τη δυνατότητα να φτάνει έως τον εγκέφαλο. Αν και η ακριβής δράση της σε αυτόν δεν είναι γνωστή, έχει διαπιστωθεί πως είναι αυξημένη στους πάσχοντες από κατάθλιψη και άλλα ψυχικά νοσήματα. Η νέα μελέτη έδειξε πως στα ποντίκια με υψηλότερη ΚΑΤ, η κυνουρενίνη μετατρεπόταν σε μία άλλη ουσία (λέγεται κυνουρενικό οξύ), που δεν μπορούσε να περάσει από το αίμα στον εγκέφαλο και έτσι τα ποντίκια ήταν προστατευμένα από την κατάθλιψη του στρες.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι «οι σκελετικοί μύες ασκούν μία αποτοξινωτική δράση η οποία μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο από την εισβολή ουσιών που οδηγούν στην κατάθλιψη», κατέληξε ο δρ Ρούας. Η κατάθλιψη είναι η πιο συχνή ψυχιατρική διαταραχή στον κόσμο, καθώς προσβάλλει πάνω από 350 εκατομμύρια ανθρώπους, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).