ΕΜΠΟΔΙΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΜΙΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ

Aν αυτή τη στιγμή σκέφτεσαι να δώσεις τέλος στη ζωή σου, σε παρακαλώ σταμάτα για λίγο να διαβάσεις το κείμενο που ακολουθεί. Θα σου πάρει μόνο 5 λεπτά.

Ο στόχος μου δεν είναι να σε κάνω να αλλάξεις τα αρνητικά σου συναισθήματα. Δεν είμαι θεραπευτής ούτε επαγγελματίας ψυχικής υγείας- ξέρω όμως πολύ καλά πώς νιώθει κάποιος που πονά τόσο πολύ όσο εσύ.

Δεν ξέρω ούτε ποιός είσαι ούτε γιατί διαβάζεις αυτό το κείμενο. Ξέρω μόνο ότι αυτή τη στιγμή το διαβάζεις και αυτό είναι καλό. Μπορώ να υποθέσω ότι βρίσκεσαι εδώ γιατί έχεις προβλήματα και σκέφτεσαι να δώσεις τέλος στη ζωή σου. Αν ήταν δυνατό, θα προτιμούσα να είμαι δίπλα σου αυτή τη στιγμή, να κάτσω μαζί σου, να μιλήσουμε πρόσωπο με πρόσωπο και με τις καρδιές μας ανοιχτές. Αλλά αφού αυτό δεν είναι δυνατό, ας δοκιμάσουμε με αυτόν τον τρόπο που έχουμε μπροστά μας αυτήν την ώρα.

Έχω μιλήσει με πολλούς ανθρώπους που θέλησαν να δώσουν τέλος στη ζωή τους και έτσι έχω μια ιδέα για το πώς μπορεί να νιώθεις. Ξέρω ότι μπορεί να μην έχεις τη διάθεση να διαβάσεις για πολύ ώρα και έτσι θα είμαι σύντομος. Για τα επόμενα λίγα λεπτά που θα είμαστε μαζί εδώ, έχω να προτείνω 5 απλά, πρακτικά πράγματα τα οποία θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σου. Δεν θα συζητήσω για το αν πρέπει ή δεν πρέπει να τελειώσεις τη ζωή σου. Απλά υποθέτω ότι από τη στιγμή που σκέφτεσαι κάτι τέτοιο, θα πρέπει να νιώθεις πολύ άσχημα μέσα σου.

Ωραία λοιπόν, είσαι ακόμη εδώ διαβάζοντας αυτό το κείμενο και αυτό μου αρέσει πολύ. Θα ήθελα να σου ζητήσω να μείνεις μαζί μου μέχρι να τελειώσεις την ανάγνωση αυτού του κειμένου. Ελπίζω ότι αυτό τουλάχιστον σημαίνει πως κάπου μέσα σου έχεις μια μικρή αμφιβολία για το αν πρέπει να δώσεις τέλος στη ζωή σου ή όχι. Πολύ συχνά οι άνθρωποι νιώθουν έτσι ακόμη και αν είναι βυθισμένοι στο πιο βαθύ σκοτάδι της απόγνωσης. Το να μη νιώθεις σίγουρος για το αν θες να πεθάνεις είναι πολύ φυσιολογικό. Το γεγονός πως είσαι ακόμη ζωντανός σημαίνει ότι δεν είσαι σίγουρος για το τι πρέπει να κάνεις. Σημαίνει πως ακόμη κι αν ένα μέρος του εαυτού σου θέλει να πεθάνεις, την ίδια στιγμή ένα άλλο μέρος του εαυτού σου θέλει να ζήσεις. Ας κρατηθούμε λοιπόν από αυτό κι ας συνεχίσουμε για λίγα λεπτά ακόμη.

Σκέψου για λίγο το εξής:

«Η αυτοκτονία δεν είναι κάτι που επιλέγουμε. Συμβαίνει όταν ο πόνος που νιώθουμε είναι βαρύτερος από τα μέσα που πιστεύουμε ότι έχουμε για να τον αντιμετωπίσουμε».

Αυτό είναι όλο. Δεν είσαι κακός ή τρελός ούτε αδύναμος ή γεμάτος ελαττώματα επειδή σκέφτεσαι την αυτοκτονία. Δεν σημαίνει καν ότι θέλεις στ’ αλήθεια να πεθάνεις – σημαίνει μόνο ότι νιώθεις περισσότερο πόνο απ’ όσο μπορείς να διαχειριστείς αυτήν τη στιγμή. Αν για παράδειγμα αρχίσω να φορτώνω ασταμάτητα με βάρος τον ώμο σου, κάποια στιγμή θα καταρρεύσεις … όσο κι αν θέλεις να κρατηθείς όρθιος. Η δύναμη της θέλησης δεν έχει τίποτα να κάνει με αυτό. Φυσικά,θα χαιρόσουν πολύ αν μπορούσες να κρατηθείς όρθιος.

Σε καμιά περίπτωση μην αποδεχθείς την άποψη που λέει ότι : «Αυτό δεν είναι αρκετό για να θες να τελειώσεις τη ζωή σου». Υπάρχουν πολλές μορφές πόνου που μπορούν να οδηγήσουν στην αυτοκτονία. Το κατά πόσον ο πόνος είναι υποφερτός και διαχειρίσιμος διαφέρει από άτομο σε άτομο. Κάτι που για κάποιον είναι αντιμετωπίσιμο για εσένα μπορεί να μην είναι. Το σημείο μετά το οποίο ο πόνος γίνεται ανυπόφορος εξαρτάται από τα μέσα που διαθέτουν οι άνθρωποι να τον αντιμετωπίσουν και όχι από την θέληση ή τις δυνατότητές τους. Γι’αυτόν τον λόγο οι άνθρωποι διαφέρουν σημαντικά ως προς τον πόσο πόνο μπορούν να διαχειριστούν, όπως διαφέρουν και σε πολλά άλλα χαρακτηριστικά τους.

Όταν ο πόνος υπερβαίνει τις δυνατότητες που έχει κάποιος να τον διαχειριστεί, τότε το αποτέλεσμα είναι οι σκέψεις αυτοκτονίας. Η αυτοκτονία δεν είναι κάτι λάθος ή σωστό, δεν είναι ελάττωμα του χαρακτήρα και σαν ιδέα είναι ηθικά ουδέτερη. Είναι απλά μια ένδειξη ότι ο πόνος έχει γίνει μεγαλύτερος από τα μέσα που έχουμε στην διάθεσή μας αυτή την στιγμή να τον διαχειριστούμε.

Μπορείς να αντιμετωπίσεις τις ιδέες σου να βλάψεις τον εαυτό σου αν κάνεις ένα από τα δυο πράγματα: 1) βρίσκοντας ένα τρόπο να μειώσεις τα επίπεδα του πόνου που νιώθεις ή 2) βρίσκοντας έναν τρόπο να αυξήσεις τα μέσα που έχεις να τον αντιμετωπίσεις. Πρόσεξε ότι και οι δύο επιλογές μπορεί να είναι δυνατές.

Τώρα θέλω να σου ζητήσω να σκεφτείς τα εξής ΠΕΝΤΕ πράγματα:

1. Πρέπει να γνωρίζεις ότι οι άνθρωποι καταφέρνουν τελικά και ξεπερνούν τις ιδέες αυτοκτονίας – ακόμη και άνθρωποι που νιώθουν τόσο άσχημα όσο εσύ αυτή τη στιγμή. Ακόμη και στατιστικά οι περισσότερες πιθανότητες είναι με το μέρος εκείνο που θέλει να συνεχίσεις να ζεις. Ελπίζω ότι αυτή η πληροφορία θα σου ανοίξει μια χαραμάδα ελπίδας ότι μπορείς να το ξεπεράσεις και να συνεχίσεις να ζεις.

2. Πάρε κάποια απόσταση από τα προβλήματά σου για λίγο. Πες στον εαυτό σου «θα περιμένω ένα 24ωρο πριν κάνω οτιδήποτε». Ή μια εβδομάδα. Πρέπει να θυμάσαι καλά ότι οι ιδέες μας και τα συναισθήματά μας είναι εντελώς διαφορετικά πράγματα από τις πράξεις μας: επειδή νιώθεις τόσο άσχημα (συναίσθημα) και σκέφτεσαι να αυτοκτονήσεις (ιδέα) δε σημαίνει πως πρέπει να το κάνεις αυτή τη στιγμή (πράξη). Κράτα μια απόσταση μεταξύ της επιθυμίας να αυτοκτονήσεις και της καθαυτό πράξης της αυτοκτονίας. Ακόμη κι αν είναι μόνο για 24 ώρες. Το έχεις κάνει ήδη, απλά και μόνο διαβάζοντας αυτή τη σελίδα. Μπορείς να το κάνεις για άλλα πέντε λεπτά συνεχίζοντας να διαβάζεις αυτό το κείμενο. Συνέχισε και συνειδητοποίησε πως παρόλο που νιώθεις ότι θέλεις να αυτοκτονήσεις, δεν το πράττεις προς στιγμήν. Αυτό για μένα είναι πολύ ενθαρρυντικό και ελπίζω το ίδιο να ισχύει και για σένα.

3. Οι άνθρωποι πολλές φορές οδηγούνται στην αυτοκτονία επειδή ψάχνουν τρόπο να ανακουφιστούν από τον πόνο. Θυμήσου ότι η ανακούφιση είναι και αυτή ένα συναίσθημα. Και πρέπει να είσαι ζωντανός για να τη νιώσεις. Δεν πρόκειται να νιώσεις την ανακούφιση που τόσο απελπισμένα αναζητάς αν είσαι νεκρός.

4. Κάποιοι άνθρωποι θα αντιδράσουν άσχημα στις ιδέες που έχεις να βλάψεις τον εαυτό σου, διότι οι ιδέες αυτές είτε τους τρομάζουν είτε τους θυμώνουν. Για την ακρίβεια, σε αντίθεση με τις προθέσεις τους, μπορεί να σε πληγώσουν ακόμη περισσότερο αντί να σε βοηθήσουν με το να λένε ή να κάνουν απερίσκεπτα πράγματα. Πρέπει να καταλάβεις ότι αυτές οι αρνητικές τους αντιδράσεις οφείλονται στους δικούς τους φόβους και δεν έχουν σχέση με σένα.

Από την άλλη, υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να σταθούν δίπλα σου αυτή την πολύ τρομακτική στιγμή. Αυτοί οι άνθρωποι δεν θα σε επικρίνουν για τις ιδέες σου, δεν θα σε στείλουν στο νοσοκομείο ούτε θα σε μαλώσουν για τα αρνητικά σου συναισθήματα. Απλά θα σταθούν στο πλευρό σου, θα σε ακούσουν και θα σε υποστηρίξουν. Μπορείς να βρεις κάποιον από αυτούς. Τώρα. Χρησιμοποίησε τις 24 ώρες που πρόσφερες στον εαυτό σου ή και ολόκληρη την εβδομάδα και πες σε κάποιον άλλον τί συμβαίνει μέσα σου και πόσο άσχημα νιώθεις. Μην φοβάσαι να ζητάς βοήθεια, αντίθετα είναι πολύ ανθρώπινο να ζητάς βοήθεια και θα σε ανακουφίσει. Μερικοί άνθρωποι που θα μπορούσες να ζητήσεις βοήθεια τώρα είναι οι ακόλουθοι:

• Ένας καλός σου φίλος / φίλη
• Ένας στενός σου συγγενής που εμπιστεύεσαι (γονιός, αδελφός, αδελφή, θείος, εξάδελφος κλπ)
• Ένας ψυχολόγος ή ένας ψυχίατρος που μπορεί να γνωρίζεις ή να είχες κάνει επαφή
• Ένας ψυχίατρος που εφημερεύει σε ένα κρατικό νοσοκομείο (πάρε το 166 και πες τους ότι θέλεις τώρα να μιλήσεις με έναν ψυχίατρο γιατί νιώθεις ότι θέλεις να κάνεις κακό στον εαυτό σου)
• Τηλεφώνησε στο 1018 (είναι γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία και θα βρεις κάποιον ειδικό να μιλήσεις)

Μην συνεχίσεις να κάνεις το λάθος να προσπαθείς να το αντιμετωπίσεις όλο αυτό μόνος σου. Το να μιλήσεις για το πως έφτασες ως εδώ θα σε απελευθερώσει από το επιπρόσθετο βάρος που νιώθεις και μπορεί να αποτελέσει αυτό που χρειάζεσαι τώρα ώστε να αυξήσεις τα μέσα που έχεις για να αντιμετωπίσεις τον πόνο και να επανακτήσεις την ισορροπία σου.

5. Τα αυτοκαταστροφικά συναισθήματα είναι από μόνα τους τραυματικά. Όταν καταλαγιάσουν, πρέπει να συνεχίσεις να φροντίζεις τον εαυτό σου. Η αναζήτηση θεραπεία με έναν ειδικό λειτουργό ψυχικής υγείας είναι μια πάρα πολύ καλή ιδέα. Μην ξεχνάς επίσης ότι μπορεί να υπάρχουν και ομάδες αυτοβοήθειας τόσο στην κοινότητά σου όσο και στο διαδίκτυο.

Ωραία, έχουν περάσει μερικά λεπτά και είσαι ακόμη εδώ μαζί μου. Είμαι πραγματικά πολύ χαρούμενος γι’ αυτό.

Αφού έφτασες ως εδώ, σου αξίζει μια επιβράβευση. Πιστεύω πως πρέπει να κάνεις ένα δώρο στον εαυτό σου. Το δώρο σου θα είναι να προσθέσεις στην ζυγαριά λίγο παραπάνω βάρος δεξιά, εκεί που βρίσκονται τα μέσα αντιμετώπισης που διαθέτεις. Θυμήσου ότι στην αρχή του κειμένου σου επεσήμανα ότι η ιδέα είναι να προσπαθήσεις να έχεις περισσότερα μέσα αντιμετώπισης από τον πόνο που νιώθεις. Ας δώσεις λοιπόν στον εαυτό σου και άλλο ένα μέσο αντιμετώπισης, ή δύο ή δέκα… μέχρι αυτά να γίνουν περισσότερα από εκείνα που σε πονάνε.

Τώρα, παρά το γεγονός ότι αυτό το κείμενο μπορεί να σου προσέφερε κάποια ανακούφιση, η καλύτερη λύση που μπορούμε να σου προτείνουμε είναι να βρεις έναν άνθρωπο να μιλήσεις μαζί του (δες ξανά τις προτάσεις μας πιο πάνω). Όταν βρεις κάποιον που θέλει να σ’ ακούσει, και του μιλήσεις για το πώς νιώθεις τώρα και τί σε έφερε ως εδώ θα έχεις αυτομάτως αυξήσει κατά ένα τα μέσα που διαθέτεις για να αντιμετωπίσεις τον πόνο σου. Να ξέρεις ότι το πρώτο άτομο που θα διαλέξεις δεν θα είναι και το τελευταίο. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι εκεί έξω που θέλουν να σε ακούσουν. Είναι καιρός να αρχίσεις να ψάχνεις κάποιον από αυτούς.

Το πρωτότυπο κείμενο γράφτηκε από την Martha Ainsworth και δημοσιεύτηκε στο site metanoia.org. Την απόδοση στα Ελληνικά έκανε το HELPSUICIDE.